สารคัดหลั่งจากหัวนมแบบไหนที่ควรมาพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยและรักษา

บทความโดย พญ.ปวีณา เลือดไทย

สารคัดหลั่งจากหัวนมแบบไหนที่ควรมาพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยและรักษา

• ออกมาเองโดยไม่มีการบีบกระตุ้น
• ออกจากหัวนมข้างเดียว
• ออกจากท่อน้ำนมเดียว
• ออกมาอย่างต่อเนื่องหรือมากกว่าสองครั้งต่อสัปดาห์
• ลักษณะสีปนเลือด

       ภาวะมีของเหลวออกจากหัวนมพบได้ 5% ในผู้ป่วยมารับการตรวจที่คลินิกเต้านมรองจากก้อนที่เต้านมและ อาการปวดเต้านม โดยประมาณ 95% ของผู้ป่วยกลุ่มนี้ เกิดจากสาเหตุอื่นที่ไม่ใช่มะเร็งเต้านม จะรู้ได้อย่างไรว่า สารคัดหลั่งที่ออกจากหัวนมนั้น เป็นภาวะที่ต้องได้รับการตรวจและรักษา 

       มีข้อสังเกต คือ น้ำที่ออกจากหัวนมนั้น ออกมาเองโดยไม่ได้มีการบีบกระตุ้น ออกมาอย่างต่อเนื่อง โดยบางคนอาจจะสังเกตว่ามีน้ำติดอยู่ที่เสื้อชั้นในน้ำนั้น ออกมาจากท่อนมเพียงท่อเดียวและออกมาจากเต้านมข้างเดียว ลักษณะของน้ำนั้นมีได้หลายแบบ อาจจะมีสีใส เหลืองใส หรือมีเลือดปน ถ้ามีลักษณะดังกล่าวในทางการแพทย์จะเรียกว่า Pathologic nipple discharge ซึ่งมีความสัมพันธ์กับพยาธิสภาพของท่อน้ำนม เช่น เนื้องอกของท่อน้ำนม มะเร็งเต้านม เป็นต้น

       ส่วนภาวะอื่นๆ ที่มีน้ำไหลจากหัวนม เช่น มีของเหลวสีน้ำนมไหลออกมาจากหลายท่อน้ำนมออกมาทั้งสองข้าง เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น หลังการให้นมบุตร อาจจะออกได้นาน 1-2 ปี  ช่วงการตั้งครรภ์ก่อนคลอด ภาวะมีเนื้องอกที่ต่อมใต้สมองทำให้หลั่งฮอร์โมนผิดปกติ  ภาวะฮอร์โมนไทรอยด์ต่ำ  ภาวการณ์หลั่งฮอร์โมนโปรแลคตินผิดปกติ การได้รับยาบางอย่างที่ทำให้มีการกระตุ้นฮอร์โมนโปรแลคติน เช่น ยาทางจิตเวช  ยาลดความดันบางกลุ่ม ยาที่เกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร  ได้แก่ ยาลดกรดบางชนิด ยาแก้คลื่นไส้อาเจียน  รวมถึงยาคุมกำเนิดทั้งชนิดฉีด และกิน  ฮอร์โมนเสริมในผู้ป่วยหมดประจำเดือน

คุณหมอจะตรวจและรักษาอย่างไรบ้าง

       เมื่อมาโรงพยาบาล คุณหมอจะซักประวัติ ตรวจร่างกายและตรวจเต้านม ดูลักษณะของสารคัดหลั่งที่ผิดปกติ ตรวจอัลตราซาวด์และแมมโมแกรม ดูว่ามีลักษณะที่สงสัยมะเร็งเต้านมหรือเปล่า ถ้ามี ก็ทำการรักษาตามขั้นตอนของมะเร็งเต้านม การอัลตราซาวด์เต้านม อาจจะเห็นลักษณะบางอย่างที่ช่วยในการวินิจฉัย เช่น ท่อน้ำนมโตกว่าปกติ พบเนื้องอกในท่อน้ำนม หรือท่อน้ำนมที่หนาตัวขึ้น  แต่อย่างไรก็ตามในผู้ป่วย Pathologic nipple discharge การตรวจที่แม่นยำที่สุดคือ การผ่าตัดเอาท่อน้ำนมออกไปตรวจทางพยาธิวิทยา ซึ่งการผ่าตัดนี้ นอกจากจะได้การวินิจฉัยแล้ว ยังเป็นการรักษาไปในตัวอีกด้วย 

       ในบทความต่อๆไป เราจะมาเล่าให้ฟังเกี่ยวกับการผ่าตัดชนิดนี้อีกครั้ง ส่วนผู้ป่วยที่มาด้วยสารคัดหลั่งคล้ายน้ำนม หรือเป็นน้ำนม คุณหมอจะซักประวัติเพิ่มเติม รวมถึงภาวะต่างๆที่เกี่ยวข้องเพื่อหาสาเหตุ ภาวะนี้มักจะไม่ต้องรักษาโดยการผ่าตัด เพียงแค่หาสาเหตุ และแก้ไขตามสาเหตุนั้นๆ  อย่างไรก็ตาม ถ้าไม่แน่ใจ เรื่องสารคัดหลั่งเหล่านี้ สามารถมารับการตรวจวินิจฉัยได้ รักษาได้ ไม่ต้องกังวลนะคะ